ادله حصیب استصحاب

در 45 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

فهرست مطالب

بخش اول : معنی و اصطلاح لغوی      5

اركان استصحاب    6

ادله حجیّت استصحاب          7

بخش دوم : ارکان و تقسیمات  9

دلیل نخست- بنای عقلا         9

اشکال نخست        10

اشکالات مرحوم نائینی به کلام مرحوم آخوند       11

مناقشه استاد در کلام مرحوم نائینی       13

بخش سوم :ادله حجیت         13

1. اجماع 14

2. سیره عقلا        15

3. عقل   16

1) حدیث اول زراره:           18

2) مضمره دوم زراره          24

3) روایت سوم زراره:         30

4) روایت خصال:  32

5) مکاتبه قاسانی   34

6) روایت اسحاق بن عمار:   35

7) روایت عبدالله بن سنان:    37

8) روایت عبدالله بن بکیر:    39

9) روایات قاعده طهارت و حلیت:       40

منابع      45

بخش اول : معنی و اصطلاح لغوی

اِستصحاب: از ادلّه احكام یا از اصول عملى فقهى و به معناى حكم به بقاى آنچه در زمان سابق ثابت بوده است

استصحاب از ماده «ص‌ـ‌ح‌ـ‌ب» و در لغت به معناى به همراهى طلبیدن و چیزى را همراه خود قرار دادن است

استصحاب در علم اصول اصطلاح است; ولى با توجه به اینكه اصولیان در ملاك حجیت استصحاب ب سه نظرند آن را سه گونه تعریف كرده‌اند

بیشتر دانشوران اصولى متأخر استصحاب ر از اصول عملیه مى‌دانند; یعنى آن را كاشف از حكم واقعى الهى ندانسته و تنها عمل به آن را از باب رفع تحیر و تردید مكلف مى‌دانند. این گروه از اصولیون از جمله شیخ انصارى استصحاب ر به «ابقاء ما كان» تعریف كرده‌اند ; یعنى باقى گذاشتن آنچه بوده است. البته نه ابقاى تكوینى و خارجى، بلكه ابقاى اعتبارى (حكم به بقا) و از آنجا كه آوردن وصف (ما كان)، دلالت و اشعار به علیّت دارد، پس علت حكم به بقا، آن است كه شئ قبلا ثبوت و تحقق داشته است، ازاین‌رو باقى گذاشتن حكم در زمان دوم بر اثر ماندن علت یا دلیل آن، استصحاب ن ست. استصحاب در موردى است كه حكم به بقا بر اثر ثبوت سابق (ما كان) باشد .

در كفایه استصحاب چنین تعریف شده است: حكم كردن به بقاى حكم یا موضوع داراى حكم در صورتى كه بقا مشكوك باشد».  از این تعریف برمى‌آید كه استصحاب گا هی در احكام جارى مى‌شود; مانند استصحاب ن است در آب كرّ متغیّرى كه تغیّر آن خود به خود زایل و به‌صورت اول باز گردد، و گاه در موضوع جارى مى‌شود; مانند آنكه عدالت كسى سابقاً معلوم بوده و اكنون شك در بقاى آن داریم. البته استصحاب د هر موضوعى جارى نمى‌شود، بلكه باید موضوعى باشد كه داراى اثر شرعى است. گروهى دیگر كه استصحاب ر از امارات برشمرده و حجیت آن را از باب ظن نوعى دانسته‌اند در تعریف استصحاب گ ته‌اند: یقینى بودن حصول حكم یا وصفى در زمان سابق و مشكوك بودن آن در زمان بعدى .