پایان نامه یتیم در قرآن

معرفی و بخشهایی از متن پایان نامه و فهرست مطالب تحقیق یتیم در قرآن

پایان نامه ای حاضر با موضوع یتیم در قرآن متشکل از چهار فصل است و هر فصل به نوبه خود شامل بخش هایی می شود.

فصل اول که کلیات نام دارد درباره این مطالب با شما سخن می گوید:

تعریف و تبیین موضوع - چکیده - فواید تحقیق - پیشینه موضوع - روش گردآوری اطلاعات - و در آخر تعریف مفاهیم تحقیق .

در فصل دوم تحقیق : به معرفی شرایط یتیم این گونه می پردازد:

- میزان توجه دین اسلام نسبت به پدیده یتیمی

- همچنین اینکه کودک به هنگام یتیمی چه چیزهایی را از دست می دهد.

- بیان این مطلب که یتیمی پایان همه چیز نیست بلکه می تواند فرصتی برای رشد و شکوفایی استعدادهای فرد شود. سفارش های اسلام درباره یتیمی از جنبه تربیتی و اجتماعی در سه بعد وظایف فردی، اجتماعی و حکومتی آشنا می شوید.

و اما سفارش های اسلام درباره یتیمان از جنبه مالی و حقوقی در فصل چهارم تشریح شده است که با مطالعه آن با مسایلی چون سرپرستی، ارث، اموال سیستم و احکام فقهی مربوط به آنها آشنا می شوید.

اهداف تحقیق:

معرفی آیه هایی که درباره یتیمان توصیه هایی داشته اند و بررسی مضمون آنها .

نگاه به وظایف مسلمانان نسبت به ایتام جامعه در بعد فردی، اجتماعی و حکومتی .

تاکید بر جامع و دقیق بودن اسلام نسبت به شرایط ضعفای جامعه.

رسیدن به این نتیجه که یتیمی هرگز مانع پیشرفت موفقیت نیست.

یتیم از دیدگاه اسلام

در راستای عنایت و توجه همه جانبه اسلام به هر یک از شئون حیاتی، حقوقی و اخلاقی افراد و طبقات انسان ها موضوع یتیم و ابعاد حساس و با اهمیت آن از جمله اموری می باشد که به طور صریح و مکرر و توام با تاکید و تهدید مطرح شده است. به طور کلی اسلام به عنوان کاملترین دین الهی، همواره مستضعفین و محرومین اجتماع را زیر چتر حمایت خویش داشته است و در این بین، ایتام به طور خاص و با نگاه ویژه مورد رأفت و عطوفت قرار گرفته اند.

برای بررسی چگونگی نظر اسلام در حمایت از این گروه خاص، قرآن کریم و احادیث و روایات نقل شده از پیامبر و ائمه اطهار (ع) چون خورشیدی درخشان، روشنایی بخش راه ما خواهد بود.

در قرآن مجید اضافه بر آیات فراوانی که به طور کلی بیانگر اهمیت حقوق افراد و طبقات ضعیف (از جمله ایتام) و سفارش به رعایت آنهاست، حداقل بیست و سه مرتبه موضوع یتیم با تعبیرات مختلف مطرح و مورد توجه و امر و نهی قرار گرفته است. در منابع حدیثی بیش از 50 حدیث به طور مستقل یا فرازی از بعضی احادیث از ناحیه پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام درباره یتیم وارد گردیده است که به تفصیل در صفحات 2 تا 14 جلد 75 بحارالانوار مجلسی ذکر شده اند.

در کتابهای فقه و قانون ضمن بحث های گوناگون - از قبیل خمس، بحث از رشته اختیارات شرعی حاکم شرع (مجتهد جامع الشرایط) و مسئله قیومیت، تقسیم ارث، تصرف در اموال مشترک و غیره- مخصوصا روی کلمه یتیم تکیه شده است.

در نهج البلاغه امام علی علیه السلام- که بیانگر بخشی از راه و رسم آن بزرگوار و نقش حکومتی آن حضرت است- به طور مکرر مسئله یتیم خاطر نشان و مورد سفارش قرار گرفته است.

اسلام و توجه همه جانبه به یتیمان

مجموعه قوانین اسلامی سرپرستی یتیم را از دو جهت مورد توجه و حمایت قرار داده است: اجتماعی و مالی.

در این دو زمینه برای یتیم بعنوان فردی که سرپرست خود را از دست داده، قوانینی وضع شده و تحت عنوان قیم و سرپرست کسی تعیین گردیده تا نسبت به وی عطوفت، شفقت و مهربانی ورزد و تربیت صحیح را درباره اش اعمال نماید تا تبدیل به فردی صالح شود که رنج زندگی یتیمانه اش تاثیری بر روح او نداشته باشد و در مسیری منحرف قدم نگذارد که باعث سقوط او از درجه افراد برخوردار از مهر و عطوفت پدری شود. و از سوی دیگر برای او احکامی در مورد رعایت حقوق مالی اش وضع نموده، چرا که این حقوق در معرض تسلط قدرتمندان می باشد.

بعد اول: حمایت اجتماعی

از آنجا که دوره ی آغازین زندگی از نظر پرورش و پناه دادن کودک، اهمیت بیشتری دارد، باید او در این دوره از محبت و دلسوزی خاصی برخوردار باشد تا تلخی یتیمی را فراموش کند و این مهر، خلاء ناشی از فقدان پدر را پر کند. قرآن کریم برای متوجه کردن افراد به این گلهای پژمرده و بیان حقوق اجتماعی آنها راهی نو برمی گزیند. بدین گونه که در آیه 6 سوره مبارکه ضحی به پیامبر خطاب کرده و واقعیت هایی را که از زندگی دوران کودکی ایشان گرفته شده است یادآوری می کند و اگر به جدول ترتیب نزول آیات دقت کنیم در می یابیم که این نقطه، آغاز توجه اسلام نسبت به یتیمان است.

حمایت مالی و حقوقی از یتیمان در قرآن

اسلام امر سرپرستی کودکان یتیم را از بهترین و پسندیده ترین امور به حساب می آورد. از آیات (ضحی 8-6) در می یابیم که خداوند مومنین را جهت سرپرستی ایتام و حمایت از آنها در مقابل مشکلات ، هدایت و راهنمایی کرده است تا یتیمی در جامعه آواره نماندو در پناه مومنین نیازهایش مرتفع شود .

باید برای کودکان بی سرپرست پناهگاهی درنظر گرفت که بدون آن، کودک بی سرپرست در پیچ و خم حوادث کوچه و خیابان به راحتی فریب خورده و بلعیده می شود ، و دردی خواهد بود برای اجتماعش . آری بدون شک بی تفاوتی نسبت به او سرآغازی بر اعمال مجرمانه اش خواهد بود که وی نه سرپناهی دارد و نه کسی را که مراقب او باشد، ساعت روز و شبش را با اعمال ناپسند طی می کندو مراکز فساد او را به سوی خود جذب می نماید ، پس در این حال او عضو فاسدی باشد که جامعه او را از دست داده و از ناحیه او دچار خسران شده ، وبالی برگردن امت و فرزندان آن خواهد بود .

در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین آمده است :

خیر بیت من المسلمین بیت فیه یتیم یحسن الیه ، و شر بیت من المسلمین بیت فیه یتیم یساء الیه

بهترین خانه در بین مسمانان ، خانه ای است که در آن به یتیمی احسان و نیکی می شود، و بدترین خانه در بین ایشان خانه ای است که نسبت به کودک یتیم بد رفتاری شود.

سرپرستی ایتام به گونه های مختلف در میان اعراب ، سنت رایج بود ومسلمانان از این حالت به دور نبودند تا این که آیات 152 انعام ، 34 اسراء و 10 نساء نازل شد .

فهرست مطالب پایان نامه

فصل اول : کلیات

تعریف و تبیین موضوع

چکیده

فواید تحقیق

پیشینه موضوع

روش گردآوری اطلاعات

اهداف تحقیق

واژگان کلیدی

فصل دوم : یتیم از دیدگاه اسلام

بخش اول: اسلام ، دین همه جانبه و کامل

بخش دوم: توجه به موضوع یتیم قبل از اسلام

الف- یتیم در دیگر ادیان الهی

ب- یتیم در دوره جاهلیت

بخش سوم: اسلام و نقش خانواده در تربیت کودک

الف- نقش ریشه ای خانواده در تربیت

ب- نقش پدر در تربیت کودک

ج- وظایف پدر در خانواده

د- نقش مادر در تربیت کودک

و- خانواده اسلامی و یتیمان

بخش چهارم : نقش یتیمی در بالندگی و شکوفایی

الف- کودکی حضرت محمد (صلی ا... علیه و آله وسلم)

ب- یتیمان دیروز ، بزرگان امروز

فصل سوم : حمایت تربیتی و اجتماعی از یتیم در قرآن

اسلام وتوجه همه جانبه به یتیمان

بخش اول: وظایف فردی مسلمانان نسبت به یتیم

الف- اکرام یتیم

ب- نهی از ظلم به یتیم

ج- برخورد صحیح با دختران یتیم

د- خطر عقوبت در برخورد نادرست با یتیم

بخش دوم: وظایف اجتماعی مسلمانان در برابر یتیم

الف _ احسان

1. آیه 36 نساء

2. آیه83 بقره

3. آیه 5 نساء

ب - تربیت و نگهداری از یتیمان

ج - توصیه به انفاق در قرآن کریم

1.آیه 215 بقره

2.آیه 177 بقره

3.آیه های 16-13 بلد

4.آیه های 9-8 انسان

بخش 3: وظایف حکومت اسلامی در قبال یتیمان

الف _ حاکم جامعه اسلامی ، پدر یتیمان است

ب - منابع حکومتی تأمین نیازهای ایتام

1. زکات

2. خمس

3. فی

ج- الگوهای نمونه برای حاکمان جامعه اسلامی

فصل چهارم : حمایت مالی و حقوقی از یتیمان در قرآن

بخش 1: سرپرستی یتیمان

بخش 2: ارث از دیدگاه اسلام

بخش 3: ضرورت حفظ و مراقبت از اموال یتیم

بخش 4: احکام فقهی حجر در قرآن

الف - آیه 6 نسا

ب _ آیه 2 نساء

ج - آیه 9و 10 نساء

د- آیه 5 نساء

فهرست منابع و مآخذ