تحقیق پیرامون خطبه همام،صفات متقین

تحقیق پیرامون خطبه همام،صفات متقین در 9 صفحه ورد قابل ویرایش

از خطبه های امیرالمومنین علی (ع) است كه یكی از از اصحاب بنام همام كه مرد عابدی بودبه آن حضرت (ع) رسید ، و پرسید: یا امیرالمومنین (ع) اوصاف متقین (پرهیزكاران) را برای من بیان فرما. مانند آنكه آنانرا ببینم. امیرالمومنین(ع) در پاسخ تامل و درنگ فرمود (زیرا مصلحت در تاخیر جواب بود) و سپس آنرا بطور اجمال بیان فرمود:

1- ای همام تو خود از خدا بترس و نیكوكار باش كه (خداوند در قرآن سوره 16 آیه 128 می فرماید) خدا با پرهیزكاران است. (بر تو لازم است كه تقوا و ترس از خدا را شعار خویش قرار دهی و كار نیكو انجام دهی، و بیشتر از این بر تو لازم نیست.)

2- خداوند سبحان هنگام آفرینش خلق از طاعت و بندگیشان بی‌نیاز و از معصیت و نافرمانی آنها ایمن بود، زیرا معصیت گناهكاران او را زیان ندارد، و طاعت فرمانبرداران سودی به او نمی رساند. (بلكه از طاعت و نهی از معصیت سود بردن بندگان است.) پس روزی و وسائل آسایششان را بین آنها قسمت نموده، و هر كسی را در دنیا (با حكمت و مصلحت) در مرتبه‌ای (كه سزاوار او دانست از قبیل فقر و غنا، خوشی و بدی و..) قرار داد.

3- پرهیزكاران در دنیا دارای فضیلتهایی هستند (از دیدگان برترند، زیرا) گفتارشان از روی راستی است (برای رضای خدا سخن می گویند) پوشا كشان میان رو(افراط و تفریط در زندگیشان نیست) و رفتارشان (بین مردم) به فروتنی است. زیرا در قرآن سوره 17 آیه 37 می فرماید : از روی تكبر بر زمین راه مرو كه تو هرگز نمی‌توانی (به پاهایت) زمین را بشكافی ، و هرگز از جهت درازای (گردن كشی) به كوهها نمیرسی.

4- از آنچه كه خداوند بر ایشان روا نداشته چشم پوشیده‌اند (حرامی مرتكب نمی شوند) و بعلمی كه آنانرا سود رساند گوش فرا داشته‌اند (از سخنان بیهوده كه موجب خشم خدا و رسول (ص) می شود دوری می نمایند، چناچنه در قرآن سوره 25 آیه 72 می فرماید: بندگان برگزیده حق كسانی هستند كه در مجالس لهو و لعب و جاهائیكه سخنان باطل نادرست گفته و یا كارهای زشت بجا می‌آورند حاضر نمی‌شوند).

در سختی و گرفتاری چنانند كه دیگران در آسایش و خوشی (بقضای الهی تن داده بآنچه كه خدا خواسته راضی و خوشنوندند).

5- خداوند در نظر آنان بزرگ است و غیر از او (هر چه هست) در دیده آنها كوچك و یقین و باورشان به بهشت مانند كسی است كه آن را دیده كه اهل آن به خوشی بسر میبرند، و ایمانشان به آتش مانند كسی است كه آنرا دیده و می‌داند كه اهل آن گرفتار عذابند.

6- دلهایشان اندوهناك است، و (هم از) آزارشان ایمن باشند. (زیرا منشاء آزار هر گناه حب دنیاست كه آنان نسبت به آن بی میل هستند) و بدنشان (بر اثر روزه و عبادت و قناعت و بندگی بسیار) لاغر است، و خواسته‌هایشان (در دنیا) اندك است. (بیشتر از آنچه به ناچاری به آن نیاز دارند نمی طلبند) و نفسهایشان با عفت و پاكیزگی است. (پیرو شهوات نیستند).

7- چند روز كوتاه (دنیا) را به شكیبایی بسر میبرند و در پی آسایش همیشگی (نعمت بی‌پایان بهشت) هستند. این كردار تجارتی است پرفایده كه پروردگارشان برای آنها فراهم نموده(چون آنان خود را برای عبادت و بندگی آماده ساخته، خداوند هم راه وصول بسعادت ترا به آنها نشان داد) دنیا به آنان روآورد (كالا و آرایش خود را به آنان جلوه داد) آنان از آن روگردانیدند (از آن چشم پوشیدند) و آنها را اسیر و گرفتار نمود و آنها جانشان را فدا كردند (بسختیهای آن تن دادند) و خود را از آن رهاندند.

8- چون شب شود (برای نماز) برپا ایستاده آیات قرآن را با تامل و اندیشه می خوانند ، و با خواندن و تدبر در آن اندوهگین می‌شوند و بوسیله آن به درمان درد خویش كوشش می‌كنند (با خواندن و عمل بقرآن چاره رهایی از روز رستاخیز را میآبند) پس هرگاه به آیه‌ای برخوردند كه امیدواری در آن است (پاداش نیكوكاران را بیان می كند) به آن طمع مینمایند و با شوق به آن نظر می‌كنند مانند آیه“كه پاداش را می‌بینند ، و هرگاه به آیه‌ای برخوردند كه در آن ترس و بیم است (از كیفرهای بد) گوش دلشان را می‌گشایند.

آیات مربوط به متقین در قرآن