مقاله قوای باطنی نفس از دیدگاه فارابی
دسته : -پژوهش
فرمت فایل : word
حجم فایل : 12 KB
تعداد صفحات : 15
بازدیدها : 311
برچسبها : دانلود مقاله
مبلغ : 2000 تومان
خرید این فایلمقاله قوای باطنی نفس از دیدگاه فارابی
مقاله قوای باطنی نفس از دیدگاه فارابی
فهرست:
آشنایی با فارابی
نظری بردیدگاه فارابی بر عقل و نفوس
عالم علوی یا جهان بالا
جوهر فلسفه فارابی
نوآوری فارابی درباب نفس و عقل
.........................................................................................
بخشهایی از متن:
آشنایی با فارابی
ابونصر محمد بن محمد طرخان فارابی در سال 339 ه.ق كالبد خاكی در گهواره خاك كشید و با توجه به عمر 80 ساله اش ، حدود سال 260 هق متولد شد.شمس الدین محمد شهروزی در «تاریخ الحكما» ابونصر فارابی را ایرانی معرفی می كند و پدر وی را سردار لشكری.
هنگامی كه فارابی وارد بغداد شد، خلافت عباسی دوره انحطاط خود را طی می كرد.امام این اختلاف نظر وجود دارد كه آیا وی ابتدا به بغداد رفت و از آنجا به حرّان یا به عكس.حرّان در آن دوره یكی از مراكز مهم علمی بود و همراه با اسكندریه، انطاكیه، رها، نصیبین، قنسرین، بغداد و مراكزی در ایران، در انتقال علوم یونانی و مناطق دیگر (عربی، سریانی، رومی و هندی) به سرزمینهای اسلامی مدد می رساندند.هنگامی كه فارابی به بغداد آمد بغداد نه تنها از نظر سیاسی مركز یك امپراطوری قدرتمند جهانی بود كه از نظر علمی با داشتن كتابخانه ای معظم سر آمد بود.در همین شهر وی پایه های اقتدار علمی و فلسفی خود را بنیاد نهاد.وی دومین فردی است - بعد از كندی - كه بر آثار افلاطون و ارسطو شرح و تحشیه نوشت و از آثار این دو فیلسوف یونانی رمزگشایی كرد.اشتهار ابونصر فارابی به «معلم ثانی» از همین جا نشست می گرفت و ارسطو «معلم اول» است.تبحر فارابی به ویژه در گشودن گره های غامض آثار این دو فیلسوف بزرگ سبب شد كه عده ای بر این رأی پای فشارند كه وی نكته تازه ای نیاورده و مقلد افلاطون اشراقی و مُثُلی مسلك و ارسطوی مشایی روش و طبیعی مسلك بوده است و می افزایند كه آثار تألیفی وی نیز متأثر از نوافلاطونیان دوره مسیحیت قرون وسطاست.
...
جوهر فلسفه فارابی
جوهر فلسفه فارابی به مذهب نوافلاطونیان(50) بر می‌گردد؛ چه می‌بینیم كه به نظر او خلق یا صدور عالم از خدا، به صورت؛ از عالم عقول آغاز می‌گردد، یعنی: چون عقل نخستین، آفریدگار خود را تعقل می‌كند، عقل فلك دوم از آن صادر می‌گردد؛ و از تعقل این عقل در حق خود و درباره‌ی اینكه جوهریست مجرد، وجود فلك‌اقصی لازم می‌آید؛ و بدینسان صدور عقول یكی از دیگری استمرار می‌یابد، تا به فلك ادبی برسد كه فلك قمر نامیده می‌شود و این فیض با نظام افلاك در نزد بطلیموس متفق می‌گردد.
و همین نظام را در كتاب «كمدی الهی» دانته Dante در گذشته‌ی 1321) نیز می‌توان یافت. آن گاه همین افلاك به سبب اجتماعشان سلسله‌ی پیوسته‌یی را تشكیل می‌دهند، زیرا عالم واحد است. و اینجا عالم و حفظ وجود آن نیز چیزی واحد است. همچنین عالم تنها آشكاركننده‌ی وحدت ذات الهی نیست، بلكه در نظام بدیع خویش، مظهر عدل الهی نیز هست؛ پس جهان با ترتیبی كه دارد بر نظامی طبیعی و استوار پایدار است. و این نشان از آن دارد كه دانته نظام انتولوژیك فیلسوفان اسلامی را به عاریت گرفته است.
َ
نوآوری فارابی درباب نفس و عقل
قوای نفس انسان، یا اجزأ آن، به نظر فارابی یكسان و دارای یك رتبه نیستند، بلكه برخی از آنها برتر از دیگری است(52) به نحوی كه قوه‌ی پایین نیست به قوه‌ی برتر به منزله‌ی ماده است و آن قوه‌ی كه برتر است به منزله صورت آن دیگر است. و برترین قوای نفسانی «قوه‌ی ناطقه» است كه ماده‌ی قوه‌ی دیگری نیست؛ و او خود صورت تمام صورتهایی است كه پایین‌تر از او قرار دارند.
نفس از محسوس به سوی معقول به كمك قوه‌ی مخیله می‌رود. جز اینكه با قوای نفسانی نزوع یا اراده‌یی همراه است.(53) و در برابر هر علمی، علمی موجود است؛ و اشتیاق به چیزی یا كراهیت از آن ملازم احساسات ما هست و از آن جدا نمی‌شود، و نفس بدین وسیله از صوری كه در ذهن پدیدار آمده است برخی را اقرار و برخی دیگر را رد می‌كند.
و سرانجام قوه‌ی ناطقه میان زیبا و زشت تمیز می‌دهد، و صناعات و علوم را كسب می‌كند و به سوی آنچه آن را تعقل می‌كند شوقی ارادی ایجاد می‌كند. و هر احساس یا تعقلی را شوقی در پی است كه شوق مذكور نتیجه ذاتی و لازم آن است چنانچه گرمی لازم گوهر آتش است.(54) و نفس، كمال جسم است، لیكن كمال نفس، عقل است؛ و انسان در حقیقت جز عقل چیزی نیست.
خرید و دانلود آنی فایل